Türkiye Spor Hekimleri Derneği: ‘Liglerin başlatılması doğru değil’

Türkiye’de koronavirüs salgını sonrasında liglerin yeniden başlaması için harekete geçildi. Haziran ayında maçların yeniden başlaması bekleniyor. Koronavirüs salgını nedeniyle ara verilen liglerin haziran ortasında başlaması öngörülürken alınacak önlemlere dair soru işaretleri vardı. Türkiye Spor Hekimleri Derneği, spor organizasyonlarının tekrar başlatılmasının doğru olmayacağı görüşünü savunuyor! Ancak; dernek, maçlar başladığında neler yapılması gerektiği noktasında detaylı bir açıklama yayınladı.

Türkiye Spor Hekimleri Derneği tarafından yapılan açıklamada, “Son günlerde bazı spor branşlarında, müsabakaların Haziran ayında başlatılacağı şeklindeki haberlerin yazılı ve görsel basında yer aldığı görülmektedir. Bu nedenle spor müsabakalarının başlaması muhtemel gelecek dönemine hazırlık olarak; sporcular, teknik ekip ve diğer çalışanların enfeksiyon ve bulaş risklerinin minimuma indirilmesi ve sağlıklı kalabilmeleri için yapılması gerekenleri içeren bir çalışma raporu hazırladık. Raporu hazırlayan çalışma grubu içerisinde kulüp ve takım doktoru olarak görev yapan, derneğimiz üyesi deneyimli spor hekimliği uzmanları bulunmaktadır” ifadelerine yer verildi.

-Koronavirüs testi pozitif olan, ya da hastalık semptomlarını yaşamış sporcu, teknik ekip ve tüm yardımcı personel ne yapacak?

Spora katılım öncesi yapılacak test (+) ise kesinlikle sportif organizasyonlarla ilgili ortamlara girmesine izin verilmemelidir. Kontrol testinde (-) sonuç gelmiş ise bağışıklık açısından mutlaka değerlendirilmelidir.

Bağışıklık kanıtlanmadığı müddetçe sportif organizasyonlarla ilgili ortamlara girmesine izin verilmemeli ve belirli aralıklarla test tekrarı yapılmalıdır. (-) test sonucu ve bağışıklık kazanıldığı gösterildikten sonra aşağıda belirtilen listeyi içeren tıbbi değerlendirme yapıldıktan sonra spora katılım sürecine izin verilebilir.

* Tam kan testleri
* Akciğer tomografisi
* Solunum fonksiyon testi
* Ekokardiografi
* Efor testi
* Holter monitorizasyonu
* Spor branşına özel ilgili spor federasyonu sağlık kurulunun önerdiği değerlendirmeler

-Negatif test sonucuna sahip olsa da hastalığa yakalanmış kişilerle temas öyküsü olan sporcu, teknik ekip ve tüm yardımcı personel için önlem…

Spora katılım öncesi yapılacak test (+) ise kesinlikle sportif organizasyonlarla ilgili ortamlara girmesine izin verilmemelidir. Kontrol testinde (-) sonuç gelmiş ise bağışıklık açısından mutlaka değerlendirilmeli ve bağışıklık kanıtlanmadığı müddetçe sportif organizasyonlarla ilgili ortamlara girmesine izin
verilmemelidir. (-) test sonucu ve bağışıklık kazanıldığı gösterildikten sonra aşağıda belirtilen listeyi içeren tıbbi değerlendirme yapıldıktan sonra spora katılım sürecine izin verilebilir.

* Tam kan testleri
* Akciğer tomografisi
* Solunum fonksiyon testi
* Ekokardiografi
* Efor testi
* Spor branşına özel ilgili spor federasyonu sağlık kurulunun önerdiği değerlendirmeler

-Daha önce hiç test yapılmamış veya COVID-19 (-) test sonucuna sahip, hastalığa yakalanmış kişilerle temas öyküsü olmayan ve bu süreci tamamen semptomsuz geçirmiş sporcu, teknik ekip ve tüm yardımcı personel ne yapacak?

Spora katılım öncesi yapılacak test (+) ise kesinlikle sportif organizasyonlarla ilgili ortamlara girmesine izin verilmemelidir. Kontrol testinde (-) sonuç gelmiş ise bağışıklık açısından mutlaka değerlendirilmeli ve bağışıklık kanıtlanmadığı müddetçe sportif organizasyonlarla ilgili ortamlara girmesine izin verilmemelidir. (-) test sonucu ve bağışıklık kazanıldığı gösterildikten sonra aşağıda belirtilen listeyi içeren tıbbi değerlendirme yapıldıktan sonra spora katılım sürecine izin verilebilir.

* Tam kan testleri
* Akciğer tomografisi
* Solunum fonksiyon testi
* Ekokardiografi
* Efor testi
* Spor branşına özel ilgili spor federasyonu sağlık kurulunun önerdiği değerlendirmeler

Antrenman dönemi için genel gözlemler neler?

Temas sporlarında sporcuların çoklu teması söz konusudur. Genel hijyen kurallarına uygun davranışlara azami özen gösterilmelidir.

Öneriler neler?

*Her sporcu için ayrı su, içecek, havlu vs. kullanımı sağlanmalı
*Sağlık ekibinin antrenman alanlarında eldezenfektanı bulundurması sağlanmalı
*Saha içinde tükürme, sümkürme önlenmeli

Antrenman öncesinde dikkat edilmesi gerekenler neler?

Antrenman öncesi tıbbi tedavi, masaj ve koruyucu bantlama, yara bakımı vb. işlemlerde nelere dikkat edilmeli?

*Kişisel hijyene ve sosyal mesafeye maksimum uyum
*Aynı anda birden fazla sporcunun aynı odada sağlık hizmeti alması önlenmeli

Kamp dönemi genel gözlem ve öneriler…

Sporcular ve personel çoğu zaman birlikte konaklamakta aynı odaları kullanmaktadır.

Konaklayan her sporcu ve yardımcı personele ayrı oda sağlanmalıdır. Yemekler aynı saatte, açık

büfe ve toplu yenmektedir. Yemeklerde şunlara dikkat edilmelidir:

*Mesafeli oturma düzeni sağlanmalıdır.
*İki ayrı yemek saati, farklı salon ve oturum planlanabilir.
*Alakart düzende yemek alınmalıdır.
*Ara öğünlerin odaya servis edilmesi sağlanmalıdır.
*Aşçı ve servis elemanlarının COVID-19 testleri ile takibinin yanı sıra dış temastan korunması mutlaka sağlanmalıdır.

Seyahatler takım otobüsü ve uçakla olmaktadır. Bu konudaki öneri şöyle:

Mesafeli oturma düzeni sağlanmalıdır. Tüm ulaştırma görevlilerinin COVID-19 testleri ile takibinin yanı sıra dış temastan korunmaları sağlanmalıdır.

Müsabaka öncesi değerlendirme

Yeterli hazırlık sürecinin sağlanmamasının yaratacağı olası yaralanma riskleri

Sporcuların yeterli fiziksel hazırlıklarını yapabilmeleri için müsabaka periyoduna geçmeden en az dört hafta süreyle bir hazırlık (antrenman, kamp) süreci verilmelidir.

-Antrenman ve kamp döneminde gelişebilecek yeni bulaş ve vakalar

Olası yalancı negatif sonuçlar nedeniyle COVID19 testleri düzenli aralıklarla sporcular, yardımcı personel ve müsabaka sürecinde etkileşimde olunan herkese yapılmalıdır.

-Müsabakalara seyirci alınması

Virüsün yayılım tehlikesi tamamen ortadan kalkana ve ikinci dalga riski olmayana kadar müsabakaların seyircisiz oynanması planlanmalıdır.

Basın ne yapacak?

Basın, güvenlik ve diğer görevli personel ile temas ve yakınlaşma olabilmektedir. Temasların sınırlandırılması gerekmektedir.

Bir takımda birden fazla sporcuda semptom çıkması halinde o takım yetkililerinin ya da rakip takımların müsabakaya katılmama talebi söz konusu olacaktır.

Bu konudaki öneri ise şu :

*İlgili spor federasyonu sağlık kurulunun önerileri ve federasyon yönetim kurullarının yapacağı değerlendirmeler olacaktır.

Müsabaka sırası olası risk ve önlemler

Bir çok spor branşında temas söz konusu olup rakibin eli sporcunun yüzüne, gözüne ya da ağızına temas edebilmektedir.

Sporcular zaman zaman vücut salgılarını (tükürük, sümkürme gibi) spor yapılan zemine yayabilmekte ki bu da top ya da başka sporcu ile temas edebilmektedir.

Özellikle sıcak havalarda daha fazla olmak üzere ağza alınan suyun oyun alanına boşaltılması ya da suyun sahada yüze, başa boşaltılması.

Solunum frekans ve volümü istirahatteki gibi olmayacağı için 1-2 m’den daha fazla mesafenin koruması gerekir.*

Top ile yapılan sporlarda topa sürekli farklı sporcuların, hakemlerin ve zaman zaman saha dışındaki görevlilerin teması söz konusu olmaktadır.

Bu konudaki öneriler:

*Topun her çıkışında dezenfektan ile silinmesi
*Top toplayıcı olmaması ya da COVID-19 testi yapılmış olması

Müsabaka sonrası olası riskler

Müsabaka sırasında yaralanan sporcuların hastaneye transferi gerekmektedir. Tüm sporcular için sadece spor yaralanmaları değil başka hastalıklar da söz konusu olacaktır. Bu noktada sponsor hastane ve ambulanslarda özel önlemler alınabilir.
Bütün destek hizmetleri minimum personel ile yürütülmelidir. İmkanlar ölçüsünde sporcuların, teknik ekip üyeleri ve tüm çalışanların dış teması olmamasına azami gayret gösterilmelidir. Müsabakaları yönetecek hakemlerin ve tesislerde görev yapan çalışanların da yukarıdaki önerilerin uygulanması gerekli olacaktır. Dış ülkelerden gelecek sporcular karantina kurallarına göre izole edilmelidir.

Genel öneriler neler?

Bütün destek hizmetleri minimum personel ile yürütülmelidir. İmkanlar ölçüsünde sporcuların, teknik ekip üyeleri ve tüm çalışanların dış teması olmamasına azami gayret gösterilmelidir. Müsabakaları yönetecek hakemlerin ve tesislerde görev yapan çalışanların da yukarıdaki önerilerin uygulanması gerekli olacaktır. Dış ülkelerden gelecek sporcular karantina kurallarına göre izole edilmelidir.